کود کامل گرانوله چیست؟ کود کامل گرانوله محصولی با ترکیبات بی نظیر بوده که مصرف آن می تواند فواید زیادی برای گیاهان و محصولات باغی داشته باشد. کود کامل گرانوله NPK نوعی کود بوده که در آن می توان مقادیر مناسبی از عناصر مورد نیاز گیاهان و درختان را مشاهده نمود. این نوع کود دارای نیتروژن، فسفر و پتاسیم با نسبت های متعارف بوده که برای بهبود کیفیت و عملکرد گیاهان، گلدان ها، درختان و مزارع می تواند مورد استفاده قرار گیرد. سوالات زیادی در خصوص کود کامل گرانوله در ذهن کشاورزان و باغداران مرور می شود. از جمله این سوالات می توان به این موارد اشاره کرد که نحوه استفاده از کود کامل گرانوله چگونه است؟ مهم ترین مزایا و معایب کودهای کامل گرانوله کدامند؟ ما در این مطلب تلاش کرده ایم به سوالات زیر پاسخ دهیم.
*کود کامل گرانوله چه کودی است؟
*چرا باید کود گرانوله شود؟
*مزایای کود کامل گرانوله
*معایب کود کامل گرانوله
*مزایای و معایب انواع کودهای جامد و مایع
کود کامل گرانوله NPK چیست؟
کود کامل گرانوله یا NPK یک ترکیب کودی حاوی سه عنصر اصلی و مهم به به روش متعادل و با اهداف خاصی فرموله شده و مواد غذایی اصلی و نیاز گیاهان را فراهم می کند. ترکیب اصلی این نوع کود شامل سه عنصر نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) است که باعث رشد و توسعه گیاهان می شود. از جمله ویژگی های مثبت کود کامل گرانوله، افزایش رشد و توسعه بیشتر ساقه و برگ ها، تقویت سیستم ریشه، افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و آفات، بهبود کیفیت محصولات و افزایش عملکرد گیاه به شمار می روند. همچنین کود کامل گرانوله به عنوان یک منبع تغذیه مناسب و پایدار، برای تمام گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا کود باید گرانوله شود؟
عناصر غذایی چون فسفر، پتاسیم، گوگرد و عناصر میکرو (آهن روی، مس و منگنز) عموما به صورت معدنی و کلوخه هستند که در مرحله اول بایستی آسیاب شده و پودر گردد و عناصر موجود در این کودها در طی زمان مورد استفاده ریشه قرار می گردد. از طرفی لازم است این عناصر در طی زمان از کاشت بذر تا اواسط و حتی اواخر کشت به مرور و تدریجی آزاد و مورد استفاده گیاه قرار گیرند. بنابراین لازم است کود به شکلی باشد که دیرتر حل شود و با آبشویی و یا آبیاری های متعدد در طول فصل کشت و کار از دسترس گیاه خارج نشود. در هنگام آبیاری مزرعه عناصر مغذی نبايد با آب شسته شده و به عمق بیشتر خاک نروند. به همین منظور وقتی ماده ای را به صورت گرانوله و دانه ای شکل در آوردید، تحت این شرایط حلالیت آن کمتر و شرایط محیط برای حل تدریجی آن فراهم خواهد شد. این کودهای جامد معمولا به گونه ای طراحی می شوند که در خاک در طی مدت زمان معینی رها خواهند شد. این کار با مخلوط کردن خاک با کود انجام می شود تا گیاهان بتوانند به تدریج به آن دسترسی داشته باشند.
گرانوله کردن کودها به خاطر سادگی در نحوه استفاده است؛ چرا که کودهای پودری به دلیل آنکه پاشش آن ها راحت نیست و تبدیل به گرد و غبار شده و توسط باد جابجا می شود ولی وقتی گرانوله شود به راحتی می توان آن را استفاده کرد.
مورد دیگر این است که کودها را زمانی می توان با دستگاه کودکار استفاده کرده که حتما جامد و دانه بندی مناسبی داشته باشند.
ضرورت جایگذاری کود در مکان خاص
طبق اصول علمی کود باید در جای قرار گیرد که گیاه (ریشه گیاه) به راحتی بتوان از آن استفاده نماید. این نکته خیلی مهم است که در اکثر اوقات مصرف کنندگان رعایت نمی کنند و متوجه اهمیت آن نیستند که کود در زمان کاشت باید در کنار بذر و در عمق 3 سانتی متر زیر خاک (پایین تر از بذر) قرار گیرد. بنابراین ماشین آلات طراحی شده دستگاه کودکار زه گونه ای ساخته شده که کود را در جای مناسب جایگذاری کند. اگر کود گرانوله نباشد قرار گرفتن آن در محل مناسب با مشکل مواجه خواهد شد.
مزایای کودهای کامل گرانوله
بررسی مهمترین مزایای کود کامل گرانوله نشان می دهد که مزیت مهم کود گرانول یا کود جامد نداشتن محدودیت زمانی استفاده است. این شرایط یعنی گیاه قادر به جذب عناصر غذایی مورد نیاز خود در طول زمان خواهد بود. کودهای گرانوله را می توان قبل از کاشت به عنوان کود پایه گیاهان با خاک مخلوط کرد. هر چند که این روش مدتی طول می کشد تا عناصر غذایی جذب گردد ولی جذب تدریجی نیز اهمیت زیادی دارد و باعث افزایش باروری و حاصلخیری خاک می شود.
یکی از مزایای کودهای کامل گرانوله ماندگاری طولانی مدت آن ها در زمان ذخیره سازی است. اگر این کودها دور از رطوبت و نور مستقیم نگهداری شوند، می توان آن ها را برای مدت طولانی نگهداری نمود. همچنین کودهای گرانوله در حجم زیاد ارزان تر هستند و کار حمل و نقل آن ها ساده تر است.
به همراه مزایای کود کامل گرانوله می توان گفت در نهایت استفاده از کودهای گرانوله برای استفاده در مزرعه و باغ ساده تر است. امکان استفاده از این نوع کود توسط ماشین آلات کشاورزی و بخصوص با دستگاه کودکار و همچنین استفاده آن در مزارع بزرگ توسط دستگاه سانتریفوژ در مدت زمان کوتاه وجود داشته و می توان کود را در زمین پخش نمود.
معایب کودهای کامل گرانوله
زمانی که از کودهای گرانوله استفاده می شوند باید در میزان مصرف آن طبق نیاز گیاه و خاک توجه نمود. در غیر این صورت کنترل کمتری بر روی نتیجه مصرف خواهند داشت. چنانچه در استفاده از کود زیاده روی شود، حذف آن و جلوگیری از مسمومیت گیاه بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود. دلیل این امر این است که کودهای کامل گرانوله به صورت مخلوط با خاک وجود دارند و جدا کردن آن عملا امکان پذیر نمی باشد. البته اگر کودهای گرانوله را طبق دستور مصرف نمایید، گیاهان به ندرت دچار مسمومیت می شوند. علاوه بر این کود کامل هنگام گرانوله شدن همراه برخی مواد افزودنی باید گرانوله شود. با توجه به این امر به ناچار از خلوص آن کمی کاسته خواهد شد. با این حال باید بدانید چنانچه کارخانجات از مواد مفید برای گرانوله کردن استفاده نمایند این نقیصه کمتر می شود. در نهایت یکی دیگر از معایب این محصول، بالا بودن هزینه تولید کود جامد گرانوله کردن آن است.
انواع کود کامل گرانوله
کود کامل گرانوله به شکل های مختلفی با ترکیبات متنوع در بازار موجود است. این کودها می توانند شیمیایی یا آلی بوده و ممکن است از منابع طبیعی یا معدنی تولید شده باشند. در زیر به برخی از انواع کود کامل گرانوله اشاره می کنیم. این نکته را فراموش نکنید که در تمام کودهای کامل گرانوله حضور سه عنصر اصلی ازت، فسفر و پتاسیم ضروری است. با این حال با فرمول های مختلف و همچنین از منابع مختلف می توان این کود را تولید کرد.
- کود کامل گرانوله معدنی و شیمیایی
این نوع کود شامل ترکیبات نیتروژن یا ازت از منبع شیمیایی یعنی کود اوره یا سولفات آمونیوم و ترکیبات دیگر ازته، فسفر از معادن خاک، فسفات و یا معدنی و شیمیایی یعنی خاک فسفات و اسید سولفوریک یا اسید فسفریک و پتاسیم از معادن پتاسیم شامل کلرور پتاسیم و یا سولفات پتاسیم است. نسبت این عناصر در کود ممکن است متفاوت باشد. بر اساس نیازهای گیاهان و شرایط خاک تنظیم می شوند شده باشد.
از مشهورترین این نوع کودها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
کود 20-20-20
کود 10-15-10
کود6-6-12
کود 3-5-7
- کود کامل گرانوله آلی
این کودها از منابع طبیعی مانند کود حیوانی، کمپوست، ضایعات گیاهی و سایر مواد آلی تهیه می شوند. آن ها علاوه بر ازت، فسفر و پتاسیم، حاوی مواد آلی، کربن و عناصر ریز مغذی دیگری را نیز در اختیار گیاهان قرار می دهند و به حاصلخیزی خاک کمک می کنند.
- کود کامل گرانوله حاصل از ترکیب مواد آلی و زیستی (بیولوژیک)
این نوع کود، با تأکید بر استفاده از منابع طبیعی و روش های پایدار در تولید، به عنوان یک راهکار زیست محیطی مورد توجه قرار می گیرد. آن ها می توانند شامل ترکیبات آلی، آبزیان، جلبک ها و سایر منابع طبیعی باشند.
- کود کامل گرانوله غنی شده با عناصر ریز مغذی
برخی از کودهای کامل گرانوله تمرکز خود را بر روی عناصر میکروی ضروری برای گیاهان مانند آهن Fe))، روی (ze)، مس Cu)) و منگنز Mn)) قرار می دهند. این کودها به خصوص برای تسهیل جذب و استفاده از این عناصر میکرو توسط گیاهان مفید هستند.
نحوه استفاده از کود کامل گرانوله
زمان مصرف و میزان مصرف کود کامل گرانوله برای هر محصول به عوامل متعددی از جمله نوع و رقم محصول، شرایط خاک و آب و نیازهای گیاه مورد نظر بستگی دارد. برای میزان مصرف دقیق این کودهای کامل گرانوله نیاز است علاوه بر آنالیز خاک و آب با کارشناسان جهاد کشاورزی منطقه خود مشورت نمایید. در زیر نحوه استفاده برای برخی از محصولات مهم ارائه می گردد.
الف) محصولات زراعی
معمولا کود کامل گرانوله برای محصولات زراعی در ابتدای و قبل از کاشت استفاده می شود.
سبزی و صیفی جات (خیار، هندوانه و خربزه، گوجه فرنگی)
در بهار و همزمان با کاشت محصولات و مصرف آن باید به صورت نواری انجام گردد. مقدار مصرف بین 200 تا 300 کیلو گرم در هکتار خواهد بود.
محصولات غده ای (چغندرقند، سیب زمینی و پیاز) و پنبه
مصرف کود کامل گرانوله بر اساس شرایط خاک و نیازهای گیاه تغییر می کند. در مرحله کاشت، توصیه می شود حدود 250 تا 400 کیلوگرم کود کامل به ازای هر هکتار استفاده شود.
زعفران
اگر سال اول باشد قبل از کاشت در سطح کل زمین پخش می گردد و با دیسک زیر خاک برده می شود. اگر در سال دوم و به بعد باشد در زمان کولش زمین در اواخر مرداد یا شهریور در سطح خاک مصرف و با عمل کولش با خاک روی مخلوط می گردد.
ب) محصولات باغی
مصرف و نحوه مصرف کود کامل گرانوله برای محصولات باغی مانند پسته، گلابی و سیب در هر هکتار بستگی به عوامل مختلفگی از جمله رقم محصول، وضعیت خاک، شرایط آب و هوایی، سن درختان و وضعیت باردهی مشخص می شود.
به روش چالکود
محل حفر چاله به نوع خاک بستگی دارد. در خاک های سبک و شنی سایه اندازهای درخت به دو قسمت تقسیم می شود، که در یک دوم خارجی سایه اندازها این چاله ها باید حفر گردد.
در خاک های با بافت متوسط، سایه اندازهای درخت به سه قسمت تقسیم می شود، که در یک سوم خارجی سایه اندازها این چاله ها را باید حفر کرد.
در خاک سنگین سایه اندازهای درخت را به چهار قسمت تقسیم می کنند که چاله ها را در یک چهارم خارجی سایه اندازها حفر می شود. در چالکود شما باید شعاع سایه اندازها را در نظر بگیرید تا چاله ها را در مکان دقیق حفر کنید. در روش چال کود چاله ها را باید با فاصله از تنه و در یک سوم انتهایی سایه انداز درخت حفر نمایید. حفر چاله با فاصله مناسب از تنه درخت و در مسیر حرکت آب باعث می شود که ریشه به سمت مواد غذایی حرکت کرده و رشد و گسترش زیادی پیدا کند.
اندازه مناسب چاله برای چالکود باید چقدر باشد؟
برای ایجاد چاله به روش دستی با بیل و کارگر ارتفاع چاله باید بین 30 تا 50 سانتی متر باشد. با این اگر از چاله کن های دستی یا تراکتوری استفاده کنید، ارتفاع چاله باید بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر باشد. استفاده از چاله کن بهتر و راحت تر از بیل و کلنگ است که شما می توانید در کمترین زمان چاله های مناسب چالکود را حفر کنید.
- تعداد چاله ها مناسب در روش چالکود
تعداد چاله ها در روش چالکود به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. از جمله این پارامترها می توان به سن درختان، نوع درخت و نوع بافت خاک با در نظر گرفتن موارد موصوف اشاره کرد. برای درختان بزرگ نیاز است 4 چاله کنده شده و یا هر سال دو چاله کنده شود. برای نهال های کوچک یک چاله بین دو نهال کفایت می کند و برای درختان متوسط 4 تا 10 ساله معمولا دو تا چاله با صرفه تر است.
- نحوه صحیح پر کردن چاله ها
برای پر کردن چاله ها در چالکود، ابتدا باید خاک های اطراف چاله را که کنده شده روی سطح خاک ریخته و از ریختن خاک کنده به داخل چاله خودداری کنید. پس از آن داخل چاله را با مواد و ترکیبات مورد نیاز گیاه پر کنید. این کار را به حدی انجام دهید که همسطح خاک شوند. بنابراین به هیچ وجه از خاک خود چاله برای پر کردن چاله استفاده نکنید. بهترین خاکی که می توانید برای پر کردن چاله ها استفاده کنید خاکی است که به آن نور خورشید خورده باشد. ما پیشنهاد می کنیم از سطح زمین خاک را بردارید. ایجاد این چاله ها تا چندین سال کافی است و می توان هر سال محتویات داخل آن را پر کرد.
ج) در باغ های متراکم، فضای سبز و درختچه ها
مصرف کود کامل ماکرو برای فضای سبز و درختان و درختچه ها و گل و گیاهان زینتی کمی متفاوت است. در زمان خواب معمولا در بهمن و اوایل اسفند و قبل از آنکه تشتک و محیط اطراف تنه و سایه انداز آن ها با بیل کنده شود کود، کامل ماکرو گرانوله را به همراه کود دامی و مواد آلی دیگر مختلف و در سایه اندازه درختان ریخته و با پا بیل زدن آن را با خاک سطحی کاملا مخلوط نماید.
بهترین زمان مصرف کود کامل گرانوله
بهترین زمان مصرف کود کامل گرانوله چه زمانی است؟ به احتمال فراوان شما نیز به عنوان یک کشاورز و باغدار با این سوال مواجه شوید. گیاهان و درختان برای اینکه رشد عالی داشته باشند نیاز به انواع کودهای شیمیایی و انواع کود آلی خواهند داشت. انواع کود کامل گرانوله امروزه در اختیار مصرف کننده قرار می گیرند. در عین حال می توان گفت که بهترین زمان مصرف کود کامل گرانوله در اول فصل رشد است. باغداران می توانند از این نوع کود در چالکودهای زمستانه قبل از فصل رشد درختان میوه استفاده کنند.
نحوه مصرف کود کامل گرانوله نیز در انتخاب بهترین زمان جهت استفاده از آن تاثیر می گذارد. علاوه بر این میزان کود کامل گرانوله نیز می تواند در زمان بکارگیری آن موثر باشد. اگر بهترین زمان برای مصرف کود کامل گرانوله انتخاب نشود ممکن است آسیب هایی را برای درختان و گیاهان ایجاد کند. در فصل پاییز نیز می توان از این کود در روش استفاده نمود. توصیه ما این است برای استفاده از کود کامل گرانوله با کارشناسان کشاورزی مشورت کنید.
بهترین کود کامل گرانوله کدام است؟
انتخاب بهترین کود کامل گرانوله با توجه به نیازی که گیاهان و درختان دارند انجام می گیرد. کود کامل گرانوله می تواند برای کودهای سفید بهترین جایگزین باشد. با توجه به اینکه این نوع کود تمام عناصر غذایی میکرو و ماکرو را همراه دارد، کارایی به مراتب بهتری نسبت به کودهای سفید از خود نشان می دهد. با خرید بهترین کود کامل گرانوله نیاز به خرید کودهای سفید حاوی اوره و فسفات به صورت جداگانه نخواهید داشت. این نوع کود می تواند نیاز قضایی گیاهان را به خوبی تامین کند.