چالکود چیست؟ آشنایی با روش کود دهی چالکود، زمان مناسب و بهترین کود برای چال کود

چالکود یکی از ساده‌ ترین و بهترین روش‌ هایی است که با استفاده از آن می‌ توان کوددهی در باغ‌ های میوه را انجام داد. با توجه به اینکه عوامل مختلفی می‌ توانند موجب عدم تغذیه صحیح درختان میوه در کشور شوند، روش‌ های مختلفی جهت تامین مواد معدنی و مغذی مورد نیاز آن ها مورد استفاده قرار می‌ گیرد. با بررسی انواع روش‌ های کود دهی می‌ توان متوجه شد که چالکود یک روش کاربردی بوده که برای رشد و میوه‌ دهی بهتر می‌ تواند به کار گرفته شود. استفاده از روش کود دهی چالکود بر روی کیفیت میوه و گیاه اثرگذاری مستقیمی خواهد داشت. در واقع با هدف جبران ضعف کمبود غذایی گیاه و درختان میوه، کوددهی به روش چالکود مورد تاکید قرار گرفته است. علاوه بر این بهره‌ گیری از این روش کود دهی سبب می‌ شود که مواد غذایی به بهترین شکل گیاه و درختان میوه برسند. ما در تیم تحقیق و توسعه مجموعه کودیران به شما اطلاعات کافی در خصوص روش کود دهی چالکود، مزایا و معایب چالکود، بهترین زمان و بهترین کود برای چال کود ارائه خواهیم داد.

چالکود چیست؟

چالکود در اصل از ترکیب دو کلمه چال + کود تشکیل شده است. روش کود دهی چالکود به چال یا چاله و گودالی با ابعاد قطره 50 و با عمق 40 سانتی متر می گویند که در اطراف یک درخت کنده می شود تا کود مورد نیاز درخت در آن جایگذاری شود. تعریف عمومی یعنی کندن چاله و گودال های مناسب به منظور ریختن کود و مواد مغذی در اطراف سایه اندازه درخت و در محیط ریشه درختان که معمولا در فصل خواب درخت و زمستان انجام می گیرد. سایه انداز یک درخت به محیط پیرامون یک درخت می گویند که بستگی به سن و نوع درختان سایه اندازه متفاوت است. هر چند در زمان نهال، درخت سایه اندازه ندارد ولی وقتی درخت رشد کرده و چند ساله باشد سایه اندازه بزرگتر می شود. به عنوان یک مثال سایه اندازه درخت گردو خیلی بزرگ تر از سایه اندازه درخت سیب است.

چاله هایی که در سایه انداز درخت در اواخر زمستان یا آخر پاییز ایجاد می نمایند لازم است متناسب با اندازه درخت تعداد 2 تا 4 عدد چاله دور درخت حفر شود. ابعاد چاله ایجاد شده 40 * 50 سانتی متر بوده و توسط کودهای شیمیایی و دامی پر می شود. خاک خارج شده از چاله مجددا نباید به چاله بازگردد و آن را بین ردیف ها پخش می نمایند. مکان چاله باید به صورتی باشد که در مسیر آب قرار داشته باشد. لازم است از چاله ها به خوبی نگهداری کنیم تا نیازی نباشد که هر سال چاله حفر نماییم. حفر چاله یک بار و نگهداری مناسب از آن برای چندین سال کافی خواهد بود. برای اینکه رشد ریشه در داخل چالکود بهتر شود باید رطوبت و تهویه به میزان مناسبی باشد . خیسی بیش از حد و خشکی توده کود داخل چالکود سبب کاهش کارایی می شود. کود دامی لازم است کاملا پوسیده باشد. زمان مناسب جهت کود دهی اواخر زمستان است. میزان توصیه شده کود دامی 20 تا 30 تن در هکتار می باشد که بهتر است هر 2 تا 3 سال یکبار تکرار شود. کودهای شیمیایی و دامی لازم و ملزوم یکدیگر هستند و لازم است که هر دو نوع در باغات استفاده شوند. با وجود اینکه کود حیوانی شرایط جذب را برای عناصر شیمیایی فراهم می کند اما تمام نیاز گیاه را نمی تواند برآورده کند. این کمبودها باید توسط کودهای شیمیایی مرتفع گردد. توصیه استفاده صرف از کود های شیمیایی نیز جایگاهی ندارد؛ چرا که حاصلخیزی خاک را دچار مشکل و شرایط جذب را در خاک مختل می کند. هر ساله با توجه به مصرف کودهای داخل چاله سطح آن نشست می کند که می توان با اضافه نمودن کود دامی آن را جبران نمود.

نحوه اجرای چالکود

به احتمال فراوان نحوه اجرای چالکود یکی از سوالاتی باشد که به ذهن شما نیز خواهد رسید. استفاده از فرمول چالکود و بکارگیری بهترین کود برای چالکود درختان میوه به شما کمک می‌ کند تا بتوانید از این روش کود دهی نهایت بهره را ببرید. چند فاکتور مهم وجود دارند که در نحوه اجرای چالکود مورد توجه قرار می‌ گیرند.

• مکان مناسب حفره چاله

محل حفر چاله برای کود دهی به روش چالکود به نوع خاک بستگی دارد. در کل خاک‌ ها به سه دسته خاک های با بافت سبک، متوسط و سنگین تقسیم می شوند. خاک سبک به خاکی گفته می شود که ذرات شن یا Sand آن بیشتر از 50 درصد و میزان رس آن ها کمتر از 10 درصد باشد. در خاک‌ های سبک بهتر است سایه انداز‌های درخت به دو قسمت تقسیم شود. یادآور می شویم در یک دوم خارجی سایه انداز‌ها این چاله‌ ها باید حفر گردد. خاک متوسط به خاکی گفته می شود که درصد ذرات شن یا Sand آن بیشتر از کمتر از 50 درصد و میزان رس آن ها بیشتر از 10 درصد ( بین 10 تا 25 درصد) باشد. در این خاک ها بهتر است سایه انداز‌های درخت به سه قسمت تقسیم می‌ شود. در یک سوم خارجی سایه انداز‌ها این چاله‌ ها لازم است حفر گردد.

خاک سنگین به خاکی گفته می شود که میزان رس در آن ها بیشتر از 30 درصد باشد. در خاک‌ های سنگین سایه انداز‌های درخت را به چهار قسمت تقسیم می کنند. لازم به ذکر است چاله‌ ها را در یک چهارم خارجی سایه انداز‌ها حفر کنید.

در چالکود شما باید شعاع سایه انداز‌ها را در نظر بگیرید تا چاله‌ ها را در مکان دقیق حفر کنید. در روش چال کود، چاله ها را باید با فاصله از تنه و در یک سوم انتهایی سایه انداز درخت حفر کنید. حفر چاله با فاصله مناسب از تنه درخت و در مسیر حرکت آب باعث می شود که ریشه به سمت مواد غذایی حرکت کرده و رشد و گسترش زیادی پیدا کند.

• اندازه مناسب چاله برای چالکود باید چقدر باشد؟

برای ایجاد چاله به روش دستی با بیل و کارگر، ارتفاع چاله باید بین 30 تا 50 سانتی‌ متر باشد. با این حال اگر از چاله کن‌ های دستی یا تراکتوری استفاده کنید، ارتفاع چاله باید بین ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌ متر باشد. استفاده از چاله کن بهتر و راحت از بیل و کلنگ است. از مزایای این روش این است که شما می‌ توانید در کمترین زمان چاله‌ های مناسب چالکود را حفر کنید.

• تعداد چاله ها مناسب در روش چالکود

تعداد چاله‌ های کود دهی چالکود به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. از جمله این پارامترها می توان به سن درختان، نوع درخت و نوع بافت خاک اشاره کرد. با در نظر گرفتن موارد موصوف می توان تعداد چاله‌ های مورد نیاز برای کود دهی چالکود را حفر کرد. برای درختان بزرگ نیاز است 4 چاله کنده شده و یا هر سال دو چاله کنده شود.

برای نهال‌ های کوچک یک چاله بین دو نهال کفایت می کند. در طرف دیگر برای درختان متوسط 4 تا 10 ساله معمولا دو تا چاله با صرفه تر است.

• نحوه صحیح پر کردن چاله ها در چالکود

برای پر کردن چاله ها در چالکود، ابتدا باید خاک های اطراف چاله را که کنده شده را روی سطح خاک ریخت. این نکته فراموش نشود که از ریختن خاک کنده به داخل چاله خودداری کنید. سپس داخل چاله را با مواد و ترکیبات مورد نیاز گیاه پر کنید. این کار را به مقداری انجام دهید که همسطح خاک شوند. بنابراین به هیچ وجه از خاک خود چاله برای پر کردن چاله استفاده نکنید.

بهترین خاکی که می‌ توانید برای پر کردن چاله‌ ها استفاده کنید خاکی است که به آن نور خورشید خورده باشد. برای دریافت نتیجه بهتر ما پیشنهاد می‌ کنیم از سطح زمین خاک را بردارید. ایجاد این چاله‌ ها تا چندین سال کافی است و می توان هر سال محتویات داخل آن را پر کرد.

مزایا و معایب کود دهی چالکود و کانال کود

اصولا روش چالکود یکی از مناسب ترین و بهترین روش های کود دهی در باغات است، چرا که در روش چالکود و یا کانال کود با ایجاد بستری مناسب جهت توسعه ریشه‌ های انتهایی درخت برای چند سال متوالی می توان از این چاله ها یا کانال استفاده کرده و هزینه ها را کاهش داد. راندمـان و کارآیی مصرف کود در روش چـالکود، به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی کـود است. چون ریشه ها مستقیما غذای مطلوب خود را تامین می کنند، غذای سالم تا چندین سال بدون زحمت در اختیار درخت خواهد بود.

در روش چالکود از نفوذ عناصر غذایی به تحت‌ الارض (خاک تحتانی) جلوگیری می شود. این ویژگی موجب آن می شود که عناصر غذایی در دراز مدت در اختیار درخت قرار گیرد. در این روش، ریشه ها معمولا به سمت چاله هایی بیشتر حرکت می کنند که شرایط مطلوب تری برای رشد داشته باشند. استفاده از کود دامی در چالکود باعث می شود تهویه مناسب تر، اکسیژن رسانی در خاک بهتر شده، رطوبت خاک تنظیم شده و ریشه ها بتوانند به خوبی مواد غذایی که در خاک وجود دارد را جذب کنند، به خصوص در خاک های رسی و یا خاک های شنی که بافت خاک دچار مشکل است. در این میان خاک یعنی یا بسیار سنگین است و آب در آن جذب نمی شود و یا بسیار سبک است، مثل خاک های شنی که هدر رفت بسیار زیادی دارد. در این خاک ها کود های دامی کمک‌ می کنند بافت خاک، میزان رطوبت خاک، میزان تهویه خاک و حتی میزان شوری خاک تنظیم شود. از دیگر مزایایی این روش شامل موارد ذیل است.

مزایای استفاده از چالکود

* توسعه ریشه درختان میوه به دلیل فراهم کردن عناصر غذایی در محیط اطراف ریشه

* افزایش رشد رویشی و تامین عناصر غذایی برای برگ در درختان میوه

* افزایش عملکرد و و کیفی میوه ها به دلیل تامین به موقع عناصر غذایی

* افزایش نفوذپذیری آب به داخل خاک به دلیل کندن خاک و اضافه کردن مواد آلی

* کاشف علف های هرز تا حد زیادی مشاهده می شود. زیرا به جای پخش سطحی کود در تمام باغ کودها فقط در اطراف ریشه قرار می گیرند. بنابراین رقابت علف های هرز کمتر خواهد شد.

* کودهای شیمیایی غیر متحرک نظیر کودهای فسفاته، پتاسه جامد و گوگرد گرانوله در خاک به راحتی توسط جریان آب در دسترس ریشه درخت قرار می گیرند.

* با روش چالکود کارایی مصرف کود و آب به صورت توام سبب هم افزایی در بهبود عملکرد محصول می شوند.

معایب چالکود

مزایای چالکود برای کود دهی به درختان میوه و گیاهان متنوع هستند. در کنار مزایایی که این روش کود دهی دارد، می توان معایبی نیز برای آن متصور شد.

از جمله معایب چالکود می توان به موارد زیر اشاره کرد

* موقع حفر چاله ها به صورت غیر اصولی احتمال صدمه زدن به ریشه تازه درختان وجود دارد.

* کود دهی به شیوه چالکود بر روی تمام گونه های گیاهان اثرگذار نخواهد بود.

*اگر فرمول چالکود طبق آزمون خاک تعیین نشود، اندازه نبودن ترکیب کودهای شیمیایی و دامی که با آن ها چاله ها پر می شوند منجر به سوختن ریشه درختان خواهد شد.

با نشست کردن چاله ها در روش چالکود چه کنیم؟

معمولا بعد از آبیاری باغ، چاله های حفر شده نشست می کنند. همان طور که ذکر شد نباید از خاک خود چاله در چالکود استفاده کنیم. دلیل این امر این است که آن خاک هیچ عنصری برای رشد بهتر گیاه ندارد. از همین رو آن خاکی که از داخل گودال خارج کردید را می‌ توانید به اندازه ۵ تا ۱۰ سانت بعد از نشست چاله‌ ها بر روی گودال‌ هایی که نشست کرده‌ اند بریزید تا پر شوند. البته همیشه پر کردن این چاله‌ ها خوب نیست. به طور مثال بعضی از کود‌ها نیاز بیشتری به آب دارند تا جذب ریشه شوند. به خاطر همین باعث می‌ شود تا آب در گودال جمع شده و کمک زیادی به جذب شدن کود به درخت می‌ کند.

بهترین کود چالکود

بهترین کود برای چالکود درختان میوه کدام است؟ آزمایش خاک و آب مناسب ترین روش برای تعیین نوع کودهای مورد نیاز هر درختی می باشد. اینکه چه کودی برای چالکود مناسب تر است، زمانی معلوم می شود که در چند منطقه از خاک پروفیل خاک زده و از لایه های خاک نمونه برداری و به آزمایشگاه خاک شناسی ارسال و طبق توصیه کارشناسی کود را مصرف کنید. اما به عنوان یک توصیه کلی و عمومی در چالکود چون اهمیت زیادی دارد و بهترین زمان و روش کود دهی است، بنابراین نیاز است چندین گروه کودی مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب توصیه کارشناسان متخصص شرکت کیمیا رویش مهر پارس که دارای آزمایشگاه تخصصی خاکشناسی زیر نظر سازمان جهاد کشاورزی است، به شرح ذیل پیشنهاد می شود. چنانچه خواسته باشید برنامه غذایی خاص برای باغات شما نوشته شود، می توانید به این شرکت مراجعه تا راهنمایی لازم و دقیق تر انجام شود.

انواع کودها مخصوص چالکود زمستانه

کودهای حاوی ازت: شامل سولفات آمونیوم، اوره، کود ازته فسفاته، کود کامل ماکرو ازت بالا چون 12-6-6

کودهای فسفاته: کود دی آمونیوم فسفاته، کود سوپرفسفات ساده و تریپل و کودهای زیستی فسفره

کودهای پتاسه: کود سولفات پتاسیم و انواع کودهای پتاسه 30 درصد، کود پتاسه 20 درصد

کودهای گوگردی: انواع کودهای گوگرد گرانوله بنتونیت دار و گوگردی میکرونیزه با خلوص 99 درصد.

کودهای میکرو: انواع کودهای سولفات روی، منگنز، مس و آهن

کودهای دامی و حیوانی: انواع کودهای گاوی، گوسفندی و مرغی به شرط اینکه فراوری شده باشد.

بقایایی گیاهی و مواد آلی: شامل برگ و کاه و کلش

محرک های رشد: چون اسیدهای هیومیکی

نکته مهم: با توجه به اینکه مقدار کودها بستگی به وضعیت خاک (کمبود یا بیشبود عناصر در خاک)، نوع درخت، نوع رقم، سن درختان، میانگین عملکرد، کیفیت آب آبیاری، اقلیم و منطقه دارد، شما می توانید با مشاورین شرکت کودیران تماس و اطلاعات باغ خود را ارسال کرده تا منطبق با نیاز واقعی باغات شما برنامه نویسی غذایی انجام شود. به عنوان نمونه برنامه چالکود گردو در ذیل ارائه می شود.

چالکود درخت گردو، انتخاب بهترین چالکود درخت گردو

انتخاب بهترین کود برای گردو از اهمیت زیادی برخوردار است. همچنین میزان و نحوه کود دهی نیز که خود به عوامل مختلفی مانند خاک، آب و نوع رقم در تعیین بهترین کود برای چالکود درخت گردو بستگی دارد، حائز اهمیت است. برای اینکه کوددهی بهترین و اثرگذارترین تاثیر خود را داشته باشد باید هر 2 تا 3 سال و به صورت مرتب آزمایش های مرتبط با خاک انجام گیرد. جواب این آزمایش ها توسط متخصصین تفسیر می شود. بر اساس تفسیر نتیجه این آزمایش ها می توان بهترین کود مورد نیاز برای درخت گردو را انتخاب و تهیه نمود.

روش کود دهی چالکود بهترین کود برای درختان گردو است. کوددهی در فصل خواب می تواند مقاومت و استقامت درختان را در برابر سرما و یخبندان اول بهار افزایش دهد. به همین دلیل باغداران در زمان چالکود از انواع کودهای آلی، ماکرو و میکرو و مواد محرک ریشه استفاده می کنند.

چالکود درخت گردو را می توان به طور کلی، به معنای حفر یک چاله به عمق 50 سانتی متر به فاصله ی نیم تا 1 متری از درخت گردو نام برد که کود درخت را می بایست در این چاله پر نمایید. به مرور با آبیاری، این کود جذب و به پای ریشه های درخت یا نهال گردو می رسد. این روش یکی از بهترین روش های کود دهی به درختان گردو محسوب می شود.

مناسب ترین کود برای درختان گردو در زمان چالکود

چالکود درختان گردو در اصل بهترین زمان و مهمترین زمان برای کود دهی است که از آن به عنوان کود پایه نیز نام می برند. کود دهی با روش چالکود باعث رشد بهتر ریشه، تنه و شاخ ها و شادابی برگ می شود. در نتیجه باعث افزایش تعداد و وزن گردو می گردد و محصولی درشت و مرغوب تر حاصل خواهد شد. بهترین کود ترکیبی از مواد آلی، بیولوژیکی و کود های شیمیایی و مواد اصلاح کننده است.

بهترین برنامه کود دهی برای چالکود درختان گردو

کود ازته: از منبع اوره و البته کود سولفات آمونیوم به عنوان بهترین کود ازته برای درختان گردو معرفی شده است. با این حال توجه داشته باشید که گردو در زمان چالکود نیاز کمی به کود ازته دارند. بنابراین اگر از کود سولفات آمونیوم استفاده می شود، برای درختان کمتر از 3 سال به مقدار 150 گرم (کود اوره 100 گرم) و برای درختان بزرگ و بارور 300 گرم سولفات آمونیوم ( 200 گرم کود اوره) به کار گیرید.

کود فسفاته: برای این کود سه نوع کود مناسب است. به ترتیب کود دی آمونیوم فسفات، سوپرفسفات تریپل و سوپرفسفات ساده و برای درختان تا سه سال مقدار 150 گرم و برای درختان بزرگ و باور تا 400 گرم توصیه می شود.

کود پتاسه: برای این کود سه نوع محصول معرفی شده است. سولفات پتاسیم، کود پتاسه 30 درصد و کود سولوپتاس و برای درختان تا سه سال مقدار 200 گرم و برای درختان بزرگ و باور تا 700 گرم توصیه می شود.

کود گوگردی: بهترین نوع کود گوگردی برای چالکود، اول کود گوگرد میکرونیزه 99 درصد و در مرحله بعد کود گوگرد گرانوله 75 درصد است. برای درختان تا سه سال مقدار 250 گرم و برای درختان بزرگ و باور تا 1000 گرم توصیه می شود.

کود دامی: بهترین نوع کود حیوانی ترکیبی از کود گاوی به میزان 60 درصد، کود گوسفندی به میزان 30 درصد و کود مرغی به میزان 10 درصد است، مشروط بر آنکه کاملا پوسیده و فراوری شده باشد. برای درختان تا سه سال مقدار 3 کیلوگرم و برای درختان بزرگ و بارور تا 20 کیلوگرم توصیه می شود.

کود اسید هیومیک: از نوع اسید هیومیک پودری به میزان 10 گرم برای درختان کم سن و برای درختان بزرگ تا 50 گرم توصیه می شود.

سخن پایانی

استفاده از روش کود دهی چالکود راهکاری عالی برای تامین عناصر و مواد معدنی مورد نیاز درختان و جبران کمبود کودی آن ها است. مزایای استفاده از چالکود سبب شده‌ اند که امروزه باغداران برای افزایش کیفیت میوه و بهبود بهره‌ وری آن ها از این راهکار استفاده نمایند. انتخاب بهترین کود برای چالکود و بکارگیری استانداردهای لازم برای انجام این کار اهمیت بالایی دارد. چنانچه در این خصوص به مشکل برخورد کرده‌ اید و یا به دنبال دریافت پاسخ سوالات خود هستید، می‌ توانید با کارشناسان مجموعه کودیران تماس بگیرید.

سوالات متداول

فاصله چالکود از تنه درخت چه مقدار باید باشد؟

رعایت فاصله چالکود از تنه درخت و اهمیت زیادی دارد. با رعایت این فاصله از بیمار شدن درخت و آسیب دیدن ریشه آن جلوگیری به عمل آورده می‌ شود.

عمق چالکود چند سانتی‌ متر است؟

عمق چالکود می‌ تواند ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌ متر باشد. ابعاد چاله‌ ای که ایجاد می‌ کنید با توجه به نوع درخت و یا گیاه متفاوت است.

کود مخصوص چالکود زمستانه چه نام دارد؟

استفاده از بهترین کود برای چالکود زمستانه کمک می‌ کند تا کیفیت میوه و همچنین میزان باربری آن افزایش یابد. انواع کودهای حاوی ازت، فسفات، پتاس و کودهای میکرو برای چالکود زمستانه می‌ توانند به کار گرفته شوند.